همه چیز درباره آفت دهانی؛ علل، علائم و روش های درمان

آفت های دهانی به زخم‌های دردناک و عودکننده‌ای اطلاق می‌شود که روی مخاط دهان، لثه، زبان، کام، و بخش داخلی گونه ظاهر می‌شوند. این مشکل شایع بوده و از هر پنج نفر، یک نفر در طول زندگی حداقل یک بار آن را تجربه می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که آفت‌های دهانی در میان زنان و افرادی با سطح اجتماعی-اقتصادی بالاتر، بیشتر مشاهده می‌شود.

علل و عوامل خطر آفت دهانی

پاسخ ایمنی غیرطبیعی بدن نقش کلیدی در بروز آفت‌ها دارد. عواملی مانند:

• استرس
• تغییرات هورمونی
• حساسیت‌های غذایی
• عفونت‌های میکروبی و ویروسی
• کمبود ویتامین‌ها (مانند ویتامین‌های گروه B) و آهن

می‌توانند محرک این زخم‌ها باشند. با این وجود، علت دقیق آفت‌های دهانی همچنان ناشناخته است. جالب است بدانید که نیکوتین، به هر شکل (سیگار یا محصولات جایگزین)، ممکن است نقش حفاظتی در برابر آفت داشته باشد.

انواع آفت های دهانی

آفت‌های دهانی به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

آفت‌های مینور

زخم‌های کوچک (1-5 میلی‌متر) که در 7 تا 14 روز بهبود می‌یابند. این زخم‌ها درد مختصری دارند و بدون باقی ماندن اسکار از بین می‌روند.

آفت‌های هرپتی‌فرم

زخم‌های کوچک و متعدد که به صورت گروهی ظاهر می‌شوند. این زخم‌ها مانند نوع مینور، بدون ایجاد اسکار بهبود می‌یابند.

آفت‌های ماژور

زخم‌های بزرگ‌تر (بیش از 1 سانتی‌متر) و بسیار دردناک که ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها برای بهبود نیاز داشته باشند و اسکار بر جای گذارند.

علائم آفت های دهانی

قبل از بروز آفت، بیماران ممکن است احساس سوزش یا ناراحتی خفیفی داشته باشند. زخم‌ها معمولاً با یک پوشش زرد یا خاکستری و حاشیه قرمز ظاهر می‌شوند. دوره بهبودی ممکن است بین 4 تا 35 روز طول بکشد.

ارتباط آفت دهانی با بیماری ها

آفت‌های دهانی و تناسلی گاهی به عنوان اولین علائم بیماری‌های زیر ظاهر می‌شوند:

• بیماری بهجت
• بیماری‌های التهابی روده
• ایدز
• کمبود آهن، روی، فولات و ویتامین‌های گروه B
• آنتروپاتی حساس به گلوتن

تشخیص و ارزیابی آفت های شدید

بیماران مبتلا به آفت‌های شدید و مکرر باید تحت نظارت پزشک قرار گیرند. بررسی‌های زیر برای ارزیابی این نوع آفت‌ها توصیه می‌شود:

• معاینه کامل پوست و مخاط دهان
• بیوپسی از زخم
• آزمایش‌های خون شامل CBC، آهن، فولات، روی و ویتامین B12
• بررسی عفونت‌های ویروسی با آزمایش PCR یا کشت
• در موارد خاص، آزمایشات HIV و HLA-B27 انجام می‌شود.

درمان و کنترل درد آفت دهانی

برای کاهش درد ناشی از آفت‌های دهانی می‌توان از بی‌حس‌کننده‌های موضعی مانند:

• پماد لیدوکایین 5%
• دیفن‌هیدرامین

استفاده کرد. توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از این محصولات ممکن است باعث کاهش حس چشایی یا احساس ناخوشایند در دهان شود.

برای آفت دهان چه بخوریم؟

انتخاب مواد غذایی مناسب می‌تواند روند بهبود را تسریع کرده و درد ناشی از زخم‌ها را کاهش دهد. در ادامه بررسی می‌کنیم که برای آفت دهان چه بخوریم و چه نخوریم؟

1- مواد غذایی مفید برای آفت دهان چیست؟

غذاهای نرم و خنک: غذاهای نرم و خنک مانند سوپ‌های ساده، اسموتی‌های طبیعی و پوره‌ها، به دلیل بافت ملایم‌شان، از تحریک زخم‌ها جلوگیری می‌کنند. همچنین، مصرف مواد خنک مانند ماست طبیعی یا بستنی بدون شکر می‌تواند التهاب را کاهش دهد.

میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C: ویتامین C به بهبود زخم‌ها و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. مصرف میوه‌هایی مانند کیوی، توت‌فرنگی و ملون گزینه‌های مناسبی هستند. البته از میوه‌های اسیدی که ممکن است زخم‌ها را تحریک کنند، پرهیز کنید.

مواد غذایی سرشار از ویتامین‌های گروه B و آهن: کمبود ویتامین‌های گروه B و آهن می‌تواند در ایجاد و تشدید آفت‌های دهانی نقش داشته باشد. غذاهایی مانند اسفناج، جگر، عدس و تخم‌مرغ می‌توانند نیاز بدن به این مواد مغذی را تأمین کنند.

2- برای آفت دهان چه نخوریم؟

• از غذاهای تند، شور یا اسیدی که باعث تحریک زخم‌ها می‌شوند، دوری کنید.
• نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکل می‌توانند روند بهبود را کند کنند و بهتر است تا زمان بهبودی کامل مصرف نشوند.
• غذاهای خشک و خشن مانند چیپس یا نان‌های سفت ممکن است زخم‌ها را ملتهب‌ تر کنند.

نتیجه گیری

آفت های دهانی مشکلی شایع و در عین حال آزاردهنده هستند. اگرچه علت دقیق بروز آنها ناشناخته است، شناسایی و مدیریت عوامل محرک می‌تواند به کنترل این مشکل کمک کند. برای افرادی که با آفت‌های مکرر یا شدید مواجه هستند، مشاوره با پزشک و انجام آزمایشات تکمیلی ضروری است.

---

آدرس کلینیک : اصفهان ، سپاهان شهر ، بلوار غدیر ، میدان غدیر ، مجتمع عقیق 5 - تلفن : 36520200 (031)
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان هشت بهشت غربی ، بین گلزار و ملک ، جنب کوچه 16 ، ساختمان الماس ، طبقه 4 - تلفن : 32688760 (031)نظرات کاربران درباره این مطلب :Azin [ 1394-03-11 ] سلام خانم دکتر، چون سایتتون رو دیدم و خیلی کامل بود توضیحاتتون خواستم این مورد هم در مورد آفت به کسانی که این مشکل واسشون پیش میاد اضافه کنید. من سالهاست که آفت میزنم و بهترین درمانش دیفن هیدرامین که فرمودید و رب انار هست. دلیل مفید بودن رب انار هم به علت ضخیم کردن پوست دهان و ترمیم سریع تر هست. اگر در ابتدای آفت هر روز و در صورت شدید بودن بیشتر از یک بار رب انار روی محل آفت بزنید و کل دهان قرقره کنید هم دردش بسیار کم میشه و هم سریع درمان میشه. بازم ممنون از توصیه هاتون.

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :