زگیل تناسلی چیست؟ علائم، روش های درمان و پیشگیری

زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این زائده‌های پوستی معمولاً در ناحیه تناسلی و مقعد ظاهر شده و ممکن است بدون علائم یا همراه با خارش و ناراحتی باشند. انتقال ویروس عمدتاً از طریق تماس جنسی صورت می‌گیرد و برخی از انواع آن می‌توانند با سرطان دهانه رحم و دیگر سرطان‌های مرتبط باشند. تشخیص و درمان به‌موقع زگیل تناسلی می‌تواند از گسترش عفونت و عوارض احتمالی جلوگیری کند. در این مقاله به علائم، علل، روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری پرداخته خواهد شد.

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی نوعی عفونت مقاربتی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود و به‌صورت زائده‌های کوچک، گوشتی یا برجسته در ناحیه تناسلی و مقعد ظاهر می‌شود. این بیماری از طریق تماس مستقیم پوستی، به‌ویژه رابطه جنسی، منتقل می‌شود. برخی از انواع HPV می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند؛ اما واکسیناسیون و درمان‌ زگیل تناسلی می‌توانند به پیشگیری و کنترل آن کمک کنند.

علل و عوامل خطر زگیل تناسلی

زگیل تناسلی ناشی از عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق تماس مستقیم پوست به پوست، به‌ویژه در حین رابطه جنسی، منتقل می‌شود. برخی از انواع HPV می‌توانند باعث رشد زائده‌های گوشتی روی ناحیه تناسلی و مقعد شوند. ضعف سیستم ایمنی می‌تواند خطر ابتلا و شدت علائم را افزایش دهد.

عوامل خطر زگیل تناسلی عبارتند از:

• سیستم ایمنی ضعیف
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی
• شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
• رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم

روش‌های انتقال زگیل تناسلی

زگیل تناسلی بیشتر از طریق تماس جنسی مستقیم با فرد آلوده به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند از طریق انواع مختلف تماس جنسی، از جمله تماس واژینال، مقعدی و دهانی منتقل شود. حتی در صورتی که فرد آلوده علائمی مانند زگیل نداشته باشد، امکان انتقال ویروس وجود دارد. در موارد نادر، این ویروس می‌تواند از طریق تماس غیرمستقیم با اشیاء یا لوازم شخصی مانند حوله‌ها و لباس‌ها که ممکن است به ویروس آلوده شده باشند، منتقل شود. همچنین در صورتی که تماس با نواحی آلوده بدن (مانند پوست یا غشاهای مخاطی) صورت گیرد، احتمال انتقال ویروس وجود دارد.

انواع تیپ های زگیل تناسلی

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) دارای انواع مختلفی است که به دو دسته اصلی کم خطر و پر خطر تقسیم می‌شوند:

تیپ‌های کم‌ خطر (Low-risk HPV types)

این تیپ‌ها معمولاً باعث بروز زگیل‌های تناسلی و دیگر ضایعات پوستی می‌شوند و به ندرت به سرطان منتهی می‌شوند. برخی از مهم‌ترین تیپ‌های کم‌خطر عبارتند از:

HPV-6

HPV-11

این تیپ‌ها بیشتر باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی خارجی، داخلی یا زگیل‌های مقعدی می‌شوند.

تیپ‌های پرخطر (High-risk HPV types)

این تیپ‌ها می‌توانند موجب تغییرات سلولی در نواحی تناسلی و در نهایت به بروز سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، آلت تناسلی و مقعد منجر شوند. مهم‌ترین تیپ‌های پرخطر عبارتند از:

HPV-16

HPV-18

HPV-31

HPV-33

HPV-45

HPV-52

HPV-58

این تیپ‌ها به دلیل تواناییشان در ایجاد تغییرات ژنتیکی در سلول‌ها و پیش‌رفت به سرطان، به عنوان تیپ‌ های پرخطر شناخته می‌شوند.

نواحی بروز زگیل تناسلی

زگیل تناسلی و HPV می‌تواند در نواحی مختلف بدن بروز کند، از جمله:

• زگیل کشاله ران: زگیل‌ کشاله ران می‌توانند در اطراف کشاله ران و شکم نیز ایجاد شوند.
• زگیل دهان: زگیل تناسلی دهان می‌توانند در داخل دهان یا گلو، به ویژه پس از تماس جنسی دهانی، ظاهر شوند.
• زگیل آلت تناسلی: زگیل تناسلی مردان روی آلت تناسلی آنها ظاهر می شود، که ناشی از تماس جنسی واژینال یا مقعدی است.
• زگیل مقعد: زگیل‌ تناسلی مقعد ممکن است در ناحیه مقعد و اطراف آن ایجاد شوند، به خصوص در افرادی که از تماس جنسی مقعدی استفاده می‌کنند.
• زگیل واژن: زگیل‌ تناسلی واژن می‌توانند در داخل واژن یا اطراف دهانه رحم ظاهر شوند که می‌تواند در موارد خاص، موجب تغییرات سلولی در دهانه رحم شود.

عوارض زگیل تناسلی

زگیل تناسلی که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود، ممکن است باعث بروز مشکلات جسمی و روانی برای فرد مبتلا شود. این زگیل‌ها می‌توانند باعث درد، خارش و ناراحتی در نواحی تناسلی، مقعدی یا حتی دهانی شوند و در صورت درمان نشدن، ممکن است گسترش یابند. علاوه بر این، برخی انواع HPV که پرخطر هستند، می‌توانند باعث تغییرات سلولی در بافت‌های تناسلی شده و به سرطان‌های دهانه رحم، آلت تناسلی، مقعد و سایر نواحی منتهی شوند. این وضعیت‌ها ممکن است به درمان‌های پیچیده‌تری نیاز داشته باشند و بر کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارند. عوارض روانی مانند اضطراب و افسردگی نیز در برخی افراد به دلیل نگرانی از انتقال به دیگران یا شرم اجتماعی ایجاد می‌شود.

علائم زگیل تناسلی

علائم زگیل تناسلی می‌توانند متفاوت باشند و گاهی هیچ علامتی نداشته باشند. با این حال، برخی از علائم رایج شامل موارد زیر است:

• خونریزی: در صورتی که زگیل‌ها آسیب ببینند یا تحریک شوند، ممکن است خونریزی خفیفی رخ دهد.
• خارش یا سوزش: ممکن است احساس خارش، سوزش یا ناراحتی در نواحی مبتلا به زگیل احساس شود.
• درد هنگام رابطه جنسی: در برخی موارد، زگیل‌ها می‌توانند در طول رابطه جنسی تحریک شده و درد ایجاد کنند.
• ظهور زائده‌های پوستی: شایع‌ ترین علامت، بروز زگیل‌های کوچک، برجسته یا گل‌کلمی شکل در ناحیه تناسلی، مقعد یا داخل دهان است.
• تورم یا تغییر در اندازه زگیل‌ها: زگیل‌ ها ممکن است بزرگتر یا بیشتر شوند و در برخی موارد باعث تغییر در ظاهر نواحی تناسلی شوند.

تشخیص زگیل های تناسلی

تشخیص زگیل‌های تناسلی معمولاً از طریق معاینه بالینی توسط پزشک صورت می‌گیرد. این معاینه شامل مشاهده مستقیم زگیل‌ها در نواحی تناسلی، مقعد یا گلو است. برخی از روش‌های تشخیص زگیل‌های تناسلی عبارتند از:

• معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی دقیق نواحی تناسلی، مقعد و گاهی گلو می‌تواند زگیل‌ها را تشخیص دهد. زگیل‌های تناسلی معمولاً به صورت برجستگی‌های کوچک و گوشتی با رنگ پوست یا کمی تیره‌تر از پوست ظاهر می‌شوند.
• آزمون پاپ اسمیر: این آزمایش برای زنان انجام می‌شود و به شناسایی تغییرات سلولی در دهانه رحم کمک می‌کند. اگر HPV در سلول‌ها شناسایی شود، می‌تواند به پزشک کمک کند تا تعیین کند که آیا زگیل‌های تناسلی یا تغییرات سلولی خطرناکی وجود دارند یا خیر.
• بیوپسی: در صورتی که پزشک مشکوک به تغییرات سلولی یا تومورهای غیرطبیعی باشد، ممکن است بیوپسی انجام دهد. در این روش، نمونه‌ای از بافت زگیل برداشته شده و تحت میکروسکوپ بررسی می‌شود تا سلول‌های سرطانی یا تغییرات غیرطبیعی شناسایی شوند.
• آزمایش HPV test: این آزمایش معمولاً برای زگیل تناسلی زنان انجام می‌شود و به شناسایی انواع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، به‌ویژه انواع پرخطر می‌پردازد. در این آزمایش، نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم گرفته می‌شود تا وجود ویروس HPV تشخیص داده شود.

پیشگیری از زگیل تناسلی

پیشگیری از زگیل تناسلی و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از اهمیت زیادی برخوردار است و شامل چندین روش موثر است:

• چکاپ‌های منظم: برای زنان، آزمایش‌های پاپ اسمیر و HPV می‌توانند به شناسایی تغییرات سلولی زودهنگام در دهانه رحم و پیشگیری از سرطان کمک کنند.
• حفظ بهداشت شخصی: استفاده از لوازم شخصی مانند حوله و لباس‌های آلوده می‌تواند خطر انتقال HPV را افزایش دهد، بنابراین رعایت بهداشت فردی اهمیت دارد.
• اجتناب از تماس جنسی با افراد آلوده: بهترین روش برای پیشگیری از انتقال HPV، اجتناب از تماس جنسی با افرادی است که به وضوح زگیل تناسلی دارند یا به ویروس آلوده هستند، حتی اگر علائم قابل مشاهده نباشد.
• استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم به طور قابل توجهی می‌تواند خطر انتقال HPV را کاهش دهد، هرچند که نمی‌تواند به‌طور کامل از انتقال آن جلوگیری کند زیرا HPV می‌تواند از طریق تماس با نواحی آلوده پوست نیز منتقل شود.
• واکسن HPV: واکسن‌های HPV (مانند Gardasil و Cervarix) می‌ توانند از ابتلا به انواع شایع ویروس، از جمله انواع پرخطر و کم‌ خطر، جلوگیری کنند. این واکسن‌ ها به‌ ویژه در سنین نوجوانی یا قبل از شروع فعالیت جنسی توصیه می‌شوند.

درمان زگیل‌ تناسلی

درمان زگیل تناسلی می‌تواند با روش‌های مختلفی انجام شود که هدف اصلی آن کاهش علائم، از بین بردن زگیل‌ها و جلوگیری از گسترش ویروس است. درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

درمان‌ های موضعی

• پودوفیلوکس (Podofilox): یک داروی موضعی که باعث تخریب زگیل‌ها می‌شود.
• تری کلرواستیک اسید (TCA): یک اسید شیمیایی که برای سوزاندن زگیل‌های تناسلی استفاده می‌شود.
• پودوفیلین (Podophyllin): یک محلول شیمیایی که معمولاً توسط پزشک روی زگیل‌ها اعمال می‌شود.
• سایکلوییر (Cidofovir): دارویی که در برخی موارد به درمان زگیل‌های مقاوم به دیگر درمان‌ها کمک می‌کند.
• ایمیکیمود (Imiquimod): این کرم که سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و به از بین بردن زگیل‌ها کمک می‌کند.

درمان‌های فیزیکی

• لیزر درمانی: لیزر درمانی از اشعه لیزر برای سوزاندن زگیل‌ها استفاده می‌کند و برای زگیل‌های بزرگ یا مقاوم که به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، کاربرد دارد. این روش دقت بالایی دارد و می‌تواند با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف انجام شود.
• الکتروکوتر یا کرایوتراپی: الکتروکوتر از جریان الکتریکی برای سوزاندن زگیل‌ها استفاده می‌کند، در حالی که کرایوتراپی با استفاده از سرما و نیتروژن مایع زگیل‌ها را منجمد می‌کند. هر دو روش موثر هستند و برای زگیل‌های خارجی کاربرد دارند.
• جراحی: در برخی موارد که زگیل‌ها بزرگ یا مقاوم به درمان‌های دیگر هستند، جراحی به‌عنوان روشی برای برداشتن آنها استفاده می‌شود. این روش تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و می‌تواند نتایج موثری داشته باشد؛ اما به زمان برای بهبودی نیاز دارد.
• درمان‌های ایمنی
• ایمونوتراپی: ایمونوتراپی از داروهایی مانند اینترفرون برای تقویت سیستم ایمنی بدن و کمک به مبارزه با ویروس HPV استفاده می‌کند. این داروها به‌ویژه در درمان زگیل‌های مقاوم به سایر روش‌ها موثرند. ایمونوتراپی معمولاً برای زگیل‌هایی که به درمان‌های موضعی یا فیزیکی پاسخ نمی‌دهند، تجویز می‌شود.

سوالات متداول زگیل تناسلی

1- مدت زمان انتقال زگیل تناسلی چقدر است؟

مدت زمان انتقال زگیل تناسلی می‌تواند از چند روز تا چند ماه پس از تماس با فرد آلوده طول بکشد.

2- آیا زگیل تناسلی به خودی خود از بین می‌رود؟

در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن می‌تواند ویروس HPV را کنترل کرده و زگیل‌ها را به‌طور خودبه‌خود از بین ببرد؛ اما برخی زگیل‌ها ممکن است نیاز به درمان داشته باشند تا از گسترش آنها جلوگیری شود و علائم کاهش یابد.

3- آیا درمان زگیل تناسلی خطرات جانبی دارد؟

درمان‌های کم تهاجم زگیل تناسلی معمولاً ایمن هستند؛ اما ممکن است با عوارض جانبی مانند سوزش، قرمزی یا زخم‌های موقتی همراه باشند؛ اما لیزر یا جراحی ممکن است به زخم‌های دائمی منجر شوند.

4- آیا زگیل تناسلی از طریق غیر از تماس جنسی منتقل می‌شود؟

انتقال زگیل تناسلی بیشتر از طریق تماس جنسی صورت می‌گیرد؛ اما در موارد نادر، تماس با اشیاء آلوده مانند حوله‌ها یا لباس‌های شخصی می‌تواند منجر به انتقال HPV شود. با این حال، این روش انتقال کمتر رایج است.

5- آیا درمان زگیل تناسلی باعث ناباروری می‌شود؟

درمان زگیل تناسلی معمولاً تاثیری بر باروری ندارد. با این حال، اگر زگیل‌ها در نواحی داخلی تناسلی مانند دهانه رحم باشند، ممکن است نیاز به مراقبت و درمان دقیق‌تری داشته باشند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

6- آیا زگیل تناسلی خطرناک است؟

زگیل تناسلی معمولاً خطرناک نیست؛ اما برخی انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌توانند باعث بروز سرطان‌های تناسلی مانند سرطان دهانه رحم شوند. بنابراین، تشخیص و درمان به موقع برای پیشگیری از عوارض جدی اهمیت دارد.

نتیجه گیری

زگیل تناسلی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. در حالی که بیشتر زگیل‌ها خود به خود از بین می‌روند، برخی انواع HPV می‌توانند منجر به مشکلات جدی‌تر مانند سرطان‌های تناسلی شوند. پیشگیری از طریق واکسیناسیون، استفاده از کاندوم و انجام چکاپ‌های منظم می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. درمان‌های موجود برای زگیل تناسلی می‌توانند موثر باشند؛ اما همچنان تشخیص زودهنگام و مراقبت‌های بهداشتی ضروری است.

• شپش ناحیه تناسلی؛ علل، علائم و روش های درمانی تاریخ انتشار : 1393-06-18تاریخ بروز رسانی : 1403-11-23
• آشنایی با علائم بیماری سیفلیس و راه های درمان آن تاریخ انتشار : 1393-06-11تاریخ بروز رسانی : 1403-11-23
• شانکروئید؛ علائم و درمان های موثر این بیماری مقاربتی تاریخ انتشار : 1393-06-16تاریخ بروز رسانی : 1403-11-23